16 października odbędzie się wernisaż wystawy Łukasza Baksika „Macewy dnia codziennego”
W dniu wernisażu o godz. 18:45 odbędzie się spotkanie z Łukaszem oraz Janem Jagielskim – znanym działaczem społecznym, współtwórcą Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej. Spotkanie poprowadzi Wiktor Knercer z Borussi.
Żydowskie nagrobki ozdobione symbolami i inskrypcjami niosą ze sobą informacje o życiu konkretnych ludzi, rodzin, całych sztetli. Ile macew było przed wojną na tysiącu dwustu cmentarzach żydowskich w Polsce – trudno dziś policzyć. Może kilkaset tysięcy, może kilka milionów. Ponad czterysta cmentarzy żydowskich nie przetrwało. Zostały zagospodarowane na osiedla, boiska, wysypiska śmieci czy kopalnię piasku – piach z niej, wykorzystywany do budowy bloków mieszkalnych, miesza się z ludzkimi szczątkami. Na zaledwie stu pięćdziesięciu można znaleźć więcej niż sto nagrobków.
W czasie wojny niemieccy okupanci brukowali nimi podwórka zajmowanych przez siebie budynków, utwardzali drogi, stawiali z nich mury. Tę tradycję kontynuowali po wojnie Polacy. Macewami wyłożyli basen przeciwpożarowy, nasyp kolejowy, brzeg rzeki. Budowali z nich piece, podłogi, krawężniki. W polskich wioskach można znaleźć setki kół szlifierskich zrobionych z macew. Ciągle widać na nich hebrajskie napisy. Śledzę losy żydowskich nagrobków. W centrum małego miasteczka odnajduję sąsiadujące z komendą policji, strażą pożarną i kościołem gospodarstwo z oborą zbudowaną z macew. Trafiam na katolickie płyty nagrobne, z których ktoś zapomniał zetrzeć hebrajskie litery. Rozmawiam z ludźmi, którzy – świadomi tego, co mają na swoich podwórkach – nie widzą w tym nic niestosownego. Odkrywam historię rodziny rozproszonej po świecie, której jedna macewa pomogła odnaleźć się pięćdziesiąt lat po Holokauście. / ŁB
Łukasz Baksik – ur. w 1975. Zajmuje się fotografią społeczną i dokumentalną. We wszystkich jego dotychczasowych projektach fotograficznych, takich jak Drugie danie po polsku, Zamawiam piwo, Ludzie placu Nowego, niezwykle ważny jest aspekt społeczny.
Łukasz Baksik „Macewy dnia codziennego”
wernisaż: 16 października (piątek), godz. 18:00
16.10 – 22.11, sala kameralna
Współpraca: Fundacja Borussia w ramach Dni Kultury Żydowskiej